चर्को रकम लिई सेवाग्राहीलाई ठग्दै बोदे बर्साईनका निजि स्वास्थ्य संस्थाहरु

संजय विश्वकर्मा लहान १० , कार्तिक । सप्तरीको बोदे बर्साईन नगरपालिका वडा नम्बर -५ स्थित मुख्य बजारमै अबैध रुपमा निजि स्वास्थ्य संस्थाहरु संचालनमा रहेको रहस्य बाहिरिएको छ । स्थानीय तहमा स्वास्थ्य संस्था दर्ता , अनुमती तथा नविकरण सम्बन्धि निर्देशिका , २०७४ अनुसार जनशक्ति ब्यबस्थापन , भौतिक संरचना र उपकरण लगायतका मापदण्ड पूरा नगरी उक्त निजि स्वास्थ्य संस्थाहरु व्यापक रुपमा संचालनमा रहेको रहस्य खुलेको छ । कतिपय निजि स्वास्थ्य संस्थाहरु बिधिबत रुपमा दर्ता भएपनी मापदण्ड पूरा नगरी संचालानार्थ रहेको पाईएको हो । कानुनको मापदण्ड पुरा नगरी अबैध रुपमा संचालनमा रहेको उक्त प्राईभेट स्वास्थ्य संस्थाहरु नागरिक संग चर्को रकम लिई सेवा संचालन गरिरहेको नाम नखोल्ने शर्तमा स्थानीयहरुको गुनासो छ । निर्देशिका अनुसार पोलिक्लिनिक दर्ताका लागि पाँच वटा सेवा बिस्तार गर्नुपर्ने कानुनी प्रावधान रहेको छ ।

बहिरंग सेवा, प्रयोगशाला , रेडियो ईमेजिङ्ग , फिजियोथेरापी , परिवार नियोजन , खोप सेवा आदि जस्ता बहुसेवा उपलब्ध गराउने स्वास्थ्य संस्थालाई पोलिक्लिनिक सम्झनु पर्ने प्रावधान रहेको छ तर संचारकर्मीको एक टोलिले स्थलगत रुपमा अनुगमन गर्न जादा बिना दर्ता र कुनैपनी मापदण्ड पूरा नगरी क्लिनिक संचालनमा रहेको पाईएको छ । हरेक सेवा बिस्तार गर्न निर्देशिकाले छुट्टै मापदण्ड तय गरेको भएपनी अलिकति पनि त्यसको पालना नभएको टोलिले निष्कर्ष निकालेका छन् । ईलाका प्रशासन कार्यालय बोदे बर्साईन नजिकै रहेको लाईफ केयर पोलिक्लिनिक अनुमाती बिना संचालनमा रहेको छ । २०६९ सालमा क्लिनिकको रुपमा जनस्वास्थ्य कार्यालयले अनुमति दिएपनी उक्त स्वास्थ्य संस्थाले पोकिक्लिनिकको नाममा ठुलो बोर्ड झुण्डयाई आम सेवाग्राही संग चर्को रकम लिईरहेको पाईएको छ । स्वास्थ्य निर्देशिकाले नगरपालिकाबाट अनुमति लिई संचालन गर्नुपर्ने प्रावधान तोकेको छ । तर त्यस्तो पाईएन । निर्देशिकाले तय गरेका मापदण्डहरु मध्ये कुनै पनि निति नियम पालना नगरेको पाईएको छ ।

त्यस्तै सोही नगरपालिका भित्र रहेको नाईमा हेल्थ केयर एण्ड डाईग्नोष्टिक सेन्टर प्राली नगरपालिकाबाट अनुमति लिएर संचालनमा रहेपनी उपकरण , भौतिक संरचना र उचित जनशक्तिको ब्यबस्थापन गर्न सकेको छैन । डाईग्नोष्टिक सेन्टरका लागि निदानात्मक सेवाहरु जस्तै : प्रयोगशाला सेवाहरु, रेडियो ईमेजिङ लगायतका सेवा संचालनमा ल्याउनुपर्ने कानुनी प्रावधान रहेको छ तर हाल सम्म सो सेन्टरले पनि उक्त सेवाहरु मध्ये केही सेवा संचालनमा ल्याउन सकेको छैन । प्रहरी , प्रसाशन र सम्बन्धित सरोकारवाला निकायको मिलोमतोमा उक्त स्वास्थ्य संस्थाहरु संचालनमा रहेको स्थानीयले आशन्का गरेका छन् ।